Қазақстан Республикасы
премьер-министрінің орынбасары
Т. Б. Дүйсеноваға
ДЕПУТАТТЫҚ САУАЛ
Құрметті Тамара Босымбекқызы!2023 жылғы 31 мамырдағы № ДС-209 депутаттық сауалға 2023 жылғы 30 маусымдағы, шығыс хат № 16-10/2567 ДС берген жауабыңызды негізге ала отырып, халықтың инновациялық препараттарға қолжетімділігі тақырыбына қатысты қосымша депутаттық сауалға жауап беруіңізді сұраймыз. Сіздің жауабыңызға сәйкес, өлім-жітімге, өмір сүру ұзақтығына және мүгедектікке әсер ететін ауруларды емдеуге арналған амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету тізіміне (бұдан әрі –тізімі) МӘМС қаражаты есебінен дәрілік заттардың 71 түрін енгізу жоспарланып отырғаны көрсетілді (қан айналымы жүйесінің аурулары, қант диабеті және т.б.)
Алайда, нармативтік құқықтық акт (НҚА) порталында жарияланған АДДҚ тізіміне өзгерістер енгізу туралы бұйрық жобасын зерделей келе, онда 36 дәрілік заттың ғана қамтылғаны, ал қалған 35 дәрілік заттың енгізілмегені анықталды.
Сонымен қатар, бұйрық жобасында онкологиялық, онкогематологиялық ауруларды, псориазды, псориазды артропатияны, балалар жасындағы кәмелетке толмаған артритті, бронх демікпесін және өлім-жітім деңгейіне, өмір сүру ұзақтығына және мүгедектікке әсер ететін басқа да ауруларды емдеуге арналған бір дәрі-дәрмек енгізілмеген. Бұл ретте аталған препараттар Денсаулық сақтау министрлігінің Формулярлық комиссиясының шешімдерімен АДДҚ тізіміне енгізуге ұсынылады, хаттама https://knf.kz/ru/protocol/index сілтемесінде көрсетілген.
Жоғарыда айтылған мәселелерді түсіндіріп, негіздеме беруіңізді сұраймыз
1) Неліктен барлық препараттар АДДҚ тізіміне бұйрық жобасына енгізілмеді, тек белгілі бір бөлігі ғана таңдап алынды? 2) Тек кейбір дәрілік заттарды енгізу туралы шешім қандай заңнамаға негізделген? 3) Неліктен депутаттық корпустың үйлесімсіздігі мен жаңылыстыру бар? Депутаттық сауалға жауапта 71 атауды қосу жоспарланғаны, ал іс жүзінде бұйрық жобасында тек 36 атау көрсетілген? 4) Мәселе қаржыландырудың жеткіліксіздігінде болса, Денсаулық сақтау министрлігі қосымша қаржы бөлу үшін Қаржы министрлігіне жүгінді ме? Жүгінген болса, Қаржы министрлігінен немесе Республикалық бюджеттік комиссиядан осы сауал бойынша жауап беруді сұраймыз. Неліктен дәрі-дәрмектердің бір ғана бөлігі қаржыландырылады, ал екінші бөлігі жоқ? 5) Сіздің жауабыңыз бойынша «Қазақстан халқы» ҚҚ 130 науқасты құны 15,3 млрд теңгеге қымбат дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етті, ағымдағы жылдың 1 маусымындағы жағдай бойынша 23,8 млрд теңгеге жеткізуге келісім-шарттар жасалған. 2023 жылдың наурыз айынан бері БАҚ-тар «Қазақстан халқына» ҚҚ-ның қатерлі ісікпен күресуге қатысуы және медициналық құрал-жабдықтарды сатып алуды қаржыландыру, ісікке қарсы терапияны жаңа препараттармен қамтамасыз ету туралы (https://forbes.kz/news/2023/03/29/newsid_297959;https://primeminister.kz/ru/news/altay-kulginov-posetil-vostochno-kazakhstanskuyu-oblast-24332) мақалалар жариялауда. Бұл ретте онкологиялық қызмет Денсаулық сақтау министрлігі мен Үкімет міндетіне жүктелген. Біздің ақпаратымыз бойынша, қазіргі күні пациенттердің ешқайсысы емделмеген және олар осы онкологиялық бағдарламанығ 2023 жылдың наурыз айында жарияланғанына және өтініштер одан да ертерек берілгеніне қарамастан, әлі де дәрі-дәрмек күтіп отыр. Бұл белгіленген мерзімнің кешігуі салдарнан нәтиженің төмендігін көрсетіп отыр. Яғни, Денсаулық сақтау министрлігі өзінің міндеттері мен жауапкершілігін «Қазақстан халқына» Қорына жүктемей керек немесе бұл жұмысты жауапкершілік саласы мен мерзімдерімен қатаң реттеуге болмайды. Науқастарға қызмет көрсету ету жағдайы туралы және Денсаулық сақтау министрлігі мен «Қазақстан халқына» қорының жұмыс ережелері туралы барлық мерзімдерді көрсете отырып хабар беруіңізді сұраймыз. 6) Сіздің берген жауабыңыз бойынша Денсаулық сақтау министрлігі мен Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі қолжетімділік шарттарын жақсарту бойынша Жол картасын бекітті. Дегенмен, қолжетімділікті жақсарту шараларының мерзімі 2025 жылға дейін ұзартылды деп есептейміз. Нақты мәртебесін көрсетіп беріңізші, осы уақыт ішінде қандай жұмыстар атқарылды? Қандай нәтижелерге қол жетті? Сіздің жауабыңыз бойынша Қазақстанның ұлттық дәрілік формуляры (ҚҰФ), АДДҚ және Бірыңғай дистрибьюторды құру қағидаларына өзгерістер енгізу туралы бұйрық жобасы Әділет министрлігіне келісу үшін жіберілді. Осы тапсырыстарды 3,5 айдан кейін енгізілетін өзгертулерді бекіту туралы хабарлаңыз, өйткені біз www.adilet.zan.kz сайтында жаңартылған тапсырыстарды көрме алмаймыз. 7) Алдыңғы жолдаған сауалымызға келген жауапта денсаулық сақтау саласын қаржыландыруға қатысты сұрақтар қамтылмаған. Денсаулық сақтау министрлігі қаржыландыруды ұлғайту туралы өтінішпен Үкімет пен Қаржы министрлігіне хабарласты ма және қандай жауап берілді, түсіндіріңіз.
Белгілі болғандай, Қазақстанда денсаулық сақтау шығындары ЖІӨ-нің шамамен 3,3-3,8%-ын құрайды, оның ішінде ЖІӨ-нің 2,6%-ы мемлекеттік (барлық денсаулық сақтау шығындарының 72%), оның ішінде міндетті сақтандыру бойынша шығыстар(барлық денсаулық сақтау шығындарының 28%), ал 1,2%-ы жеке шығындарға (өз қалтасынан)тиесілі.
Сонымен бірге, ДДҰ-ның 2020 жылға арналған деректері бойынша бұл көрсеткіштер біздің елге жақын көршілеріміз бен экономикалық серіктестерімізден әлдеқайда жоғары. Беларусь Республикасында денсаулық сақтау шығындары ЖІӨ-нің 6,41%( оның ішінде ЖІӨ-нің 4,5%-ын мемлекеттік шығындар құрайды), ал Ресейде денсаулық сақтау шығындары ЖІӨ-нің 7,6% (оның ішінде ЖІӨ-нің 5,4%-ын мемлекеттік шығындар) құрайды. (https://apps.who.int/nha/database/country_profile/Index/en).
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ұсынымдарына сәйкес, денсаулық сақтау саласының тұрақты дамуы үшін оны қаржыландыру деңгейін ЖІӨ-нің 5%-ына дейін арттыру қажет. Бұл ретте жеке шығындардың үлесі денсаулық сақтаудың ағымдағы шығыстарының 20 пайызынан аспауы тиіс.
Жоғарыда баяндалғанның негізінде «Қазақстан Республикасының Парламенті және оның депутаттарының мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасы Конституциялық Заңының 27-бабына сәйкес заңнамада белгіленген мерзімдерде жазбаша жауап беруді сұраймыз.
«Қазақстан Халық партиясы» фракциясының депутаттары:
Г. Танашева
М. Магеррамов
И. Смирнова
Қ. Сейітжан
И. Сұңқар
21.06.2023 ж. жарияланды