Ақпаратқа қол жеткізу және байланыс орталықтарының жұмысы туралы

Қазақстан Республикасы

Премьер-министрінің

бірінші орынбасары

Р.В. Склярға

                                    ДЕПУТАТТЫҚ САУАЛ

                                Құрметті Роман Васильевич!

Ақпаратқа қол жеткізу туралы заң Қазақстанда 2015 жылдың соңында қабылданды. Оның қоғамдық кеңестер мен сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы заңдармен бірге қабылдануы елеулі қоғамдық реформаларға серпін беріп, мемлекеттік басқарудың сапасына оң әсер етеді деп жоспарланған болатын. Бастапқыда мемлекеттік органдардың ашық ақпарат көлемі 40% - дан 70% - ға дейін ұлғаяды деп күтілген еді.

Алайда тәжірибе көрсеткендей, азаматтардың ақпаратқа қол жеткізуін қамтамасыз ету талаптарын орындамауы жүйелі болып келеді.

Белгілі бір салада жүргізіліп жатқан мемлекеттік саясатқа және мемлекеттік органдармен қабылданған шаралар мен шешімдеріне сенімсіздік туғызатын, мәселелердің бірі - бұл жер қатынастары, денсаулық сақтау, білім беру, экология, халықты әлеуметтік қорғау және қаржы салаларындағы қоғамдық маңызы бар ақпаратқа қол жеткізудің қамтамасыз етілмеуі деп айтуға болады.

Ақпаратқа қол жеткізуді және мемлекеттік органдар мен азаматтардың тығыз өзара іс-қимылын қамтамасыз ету тәсілдерінің бірі бұл, әрине, байланыс орталықтары болып табылады.

Байланыс орталықтары - кіріс және шығыс телефон қоңыраулары арқылы, мемлекеттік органдар мен азаматтардың өзара іс-қимыл орталықтары. Олар азаматтармен байланыста болуға және өтініштерге талдау жасауға мүмкіндік береді.

Алғашқы байланыс орталықтары телефон абоненттері оператордан оны басқа абонентпен байланыстыруды сұраған кезде телефон байланысының жаппай таралуымен бірге пайда болды. Шын мәнінде, сол кезде call-орталық операторының кәсібі басталды деп айтсақ болады.

Кәсіби байланыс орталықтары әлемінің ізбасары өркениетті Birmingham press and Mail (Бирминхем прэсс энд Мэйл) телефон компаниясы болды. КСРО-да байланыс орталықтары 1970 жылдары пайда болған. Бүгінгі таңда Қазақстандағы байланыс орталықтары мәдениет және спорт, қорғаныс, энергетика, сауда, бәсекелестікті қорғау және дамыту, салық салу және мемлекеттік қызмет сияқты қоғамдық маңызы бар салаларда жоқ.

Бұдан басқа Денсаулық сақтау министрлігінің ресми сайтында көрсетілген (8 800-080-88-87) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету жөніндегі байланыс орталығы жұмыс істемейді.

Сонымен қатар 1414 Бірыңғай байланыс орталығының қызметі азаматтардың үлкен наразылығын тудырады. Халық қоңырау шалу кезінде, қызметкерлердің консультацияларының сапасыздығына, нақты кәсіби жауаптың жоқтығына және өзге мамандарға сілтеме жасай беруіне көптеп шағымданады.

Сондай-ақ мемлекеттік органдардың байланыс орталықтарының көпшілігі белгілі бір уақытқа дейін жұмыс істейтінін атап өткен жөн. Мысалы, Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің байланыс орталығы (1459) тек жұмыс күндері сағат 09:00-ден 17:00-ге дейін, 1 сағаттық техникалық үзіліспен жұмыс істейді.

Ал бұл орайда олардың қызметі оқиға болған, нақты уақыт режимінде мәселелерді шешуге бағытталуы керек (өтініштердің әртүрлі түрлеріне жедел реакция, мысалы, кеңес беру, алдыңғы өтініш бойынша ақпарат беру және т.б.).

Мысалы, азамат өзінің аңғалдығына орай, телефон-алаяқтарының құрбаны болды (өзінің дербес деректерін, банк картасының деректемелерін, код сөзін және т.б. жария етті). Ол барлық қаржы институттарын заңсыз ақша қаражатының алынуы туралы немесе оның атынан несие алынуы жөнінде хабардар етуі қажет. Бұл жағдайда Агенттіктің байланыс орталығының рөлі өте маңызды, ол қажетті кеңес береді, құқықтық көмек көрсетеді, барлық қаржы институттарын алаяқтық фактісі туралы хабардар ете алады. Бірақ өкінішке орай, ондай мүмкіндік шектеулі.

Сондықтан, жоғарыда айтылғандардың негізінде мыналар ұсынылады:

  • мемлекеттік органдардың байланыс орталықтарын өзектендіру;
  • азаматтардың шағымдарын ескере отырып, 1414 Бірыңғай байланыс орталығының жұмысын жақсарту;
  • жұмыс істеп тұрған байланыс орталықтарында мынадай функцияларды көздеу: 1) Жұмыс сапасын бақылау (өтініштерді өңдеу нәтижелері бойынша статистикалық деректерді жинау, сөйлесулерді жазу, сапа карталарының болуы); 2) операторлар жұмысының тиімділігін арттыру және т.б.

«Қазақстан Халық партиясы» фракциясының депуттары:

  • Г.Нұғманова
  • А.Қоңыров
  • Ж. Ахметбеков
  • Д.Легкий
  • Ғ.Құлахметов
  • М.Магеррамов
  • А.Милютин
  • А.Сқақов
  • Е.Смайлов
  • И.Смирнова

14.12.2022 ж. жарияланды