Бюджетті тиімді жоспарлау – мемлекеттің экономикалық өсімінің кепілі

Қазақстан Республикасының Үкіметі кірістер мен шығыстарды әуелден-ақ өнімсіз бөледі, салдарынан бюджет саясатында теңсіздік туындайды. Қазақстан Халық партиясы парламенттік фракциясының депутаттары республикалық бюджет туралы жаңа заң жобасына қатысты осындай қорытынды жасады.

ҚХП фракциясының жетекшісі Магеррам Магеррамов айтқандай, бюджетті тиімді жоспарлау – мемлекеттің экономикалық өсімінің кепілі. Осы ретте, еліміздің экономикасы дұрыс бағытта дамып келеді деп айта алмаймыз. Себебі, бюджет кірісі тиісті деңгейде орындалып жатқан жоқ, ал шығысы ұлғайып барады. Ал мұндай тәсілдің нәтижесі тек ауқымды қаржы тапшылығына алып келеді.

– Қазақстан Республикасының Үкіметі бюджет тапшылығын қосымша қаржыландырудың қандай тетіктерін ұсына алады? – деген риторикалық сауал қойды Магеррамов. – Әрине, Үкімет әдеттегідей өзінің сүйікті әдісіне – Ұлттық қордан қаржы алуға жүгінеді.

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Ұлттық қордан түсетін трансферттерді қысқарту туралы тапсырмасына қарамастан, 2025 жылы одан 5,25 трлн теңге қаржы алу жоспарланып отыр.

– Мемлекеттік жоспарлау ауқымындағы шығыстардың кейбір санатының негізсіз жоғары болуы да қатты алаңдатып отыр, - деді Мәжілісмен.

Осы ретте депутат «Назарбаев Зияткерлік мектептері» АҚ-ға бөлінетін «мақсатты жарналарды» мысалға келтіріп өтті. Кейінгі бірнеше жылда бұл оқу орындарына 689 миллиард теңге немесе бір оқушыға шаққанда 27 миллион теңгеге жуық қаржы бөлінген.

– ҚҰП парламенттік фракциясы бір автономды білім беру ұйымын қаржыландыру неге соншалықты үлкен емес деген сұрақ қояды, – деп сұрады фракция басшысы.

- ҚХП депутаттық фракциясын бір ғана дербес білім беру ұйымын қаржыландыруға неге сонша қыруар қаржы жұмсалатыныны қызықтырады, - деп сұрады фракция басшысы.

Әсіресе, 2025 жылға арналған бюджетте бір АҚШ долларының құны 470 теңге деп көрсетілгені партия мүшелерін алаңдатып отыр. Мұндай доллар бағамы елімізде төрт ай бұрын болған, ал қазір бұл көрсеткіш әлдеқайда жоғары.

«Бюджетті бір долларды 470 теңгеге теңестіріп есептеу дұрыс емес. Доллар бағамының Қазақстан Республикасының бюджетіне әсерін қосымша есептеу қажет», - деді ол.

Парламент депутаттары бюджет тапшылығын азайту шарасы ретінде квазимемлекеттік сектор субъектілері «Бәйтерек» ұлттық холдингі» АҚ мен «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ дивидендтер алу арқылы қосымша табыс табуды ұсынды. Сондай-ақ, түрлі имидждік іс-шараларға шығындарды азайту арқылы шығындарды секвестрлеу, барлық мемлекеттік органдарға тәуелсіз аудит жүргізу, мемлекеттік аппаратты қысқарту және т.б.

«ҚХП парламенттік фракциясы жоғарыда айтылған ескертулерімізді кейіннен ескерулеріңізді сұрай отырып, 2025-2027 жылдарға арналған республикалық бюджетті қолдауға келіседі», - деп түйіндеді Магеррамов.