Мүмкіндігі шектеулі балалар үшін мектепке дейінгі білім беру қолжетімді емес

Қазақстан халық партиясы ерекше қажеттіліктері бар балаларға қатысты кемсітушілікке үнемі қарсы. Қазақстанда мұндай балалардың мектепке дейінгі білім алу құқығы жиі бұзылатындығын өмір тәжірибе көрсетіп отыр.

ҚХП сайланған депутаты Кенжеғұл Сейтжанның айтуынша, өкінішке қарай, мемлекеттік білім беру саясатын әзірлеуде әдетте мүмкіндігі шектеулі балалардың мүдделері ескерілмейді.

• Әлем елдерінде мұндай балалар кәдімгі мектепке дейінгі білім беру ұйымдарына барады, - деді мәжілісмен. – Ал біздің қарапайым балабақшаларда олардың білім алуына еш жағдай жоқ.

Дүниежүзілік тәжірибеге тоқталған Сейітжан, зағип бала басқа балалармен тең дәрежеде білім алатынын баса айтты. Ол үшін арнайы оқытылған қызметкерлер, қолжетімді орта және мамандандырылған дидактикалық әдіс пен ойын материалдары қажет-ақ. Бірақ елдегі балабақшалар штатында тифлопедагог мамандар қаралмаған.

• Инклюзивті білім беру принциптерінің бірі – оның үздіксіз жалғасуында, - деп атап өтті депутат. - Біздің елде көзі көрмейтін баласы бар отбасы жеткіншекті тәрбиелеу мен оқытуда көбіне назардан тыс қалып жатады, ал баланың өзі мектеп жасына дейін оқшауланып қалады. ҚХП фракциясы мектепке дейінгі білім беру инклюзивті болуы керек деп санайды, оның үстіне бұл ҚР Білім және ғылым министрлігінің бұйрықтарында анық көрсетілген. Аталған ведомстваның қаулысына өзгеріс енгізіп, онда ерекше балалармен жұмыс жасайтын мамандарды қосу қажет. Сондай-ақ, балабақша ұжымын осындай жұмыстарға дайындап, ата-аналармен тәрбие жұмысын жүргізу керек.

Инклюзивті білім беруді енгізу кедергісіз ортаны ұйымдастырудың қиындықтарымен ғана емес, сонымен бірге әлеуметтік сипаттағы мәселелермен де бетпе-бет келіп отыр, - деді Сейтжан. Бұл балалардың педагогтары мен олардың ата-аналары арасындағы инклюзивке қатысты психологиялық кедергілер мен кәсіби стереотиптер.

Сонымен қатар, мәжілісмен атап өткендей, ерекше балаларға арналған мектепке дейінгі білім берудің бірыңғай бағдарламасы мен патологияларды ерте анықтау жүйесін құру керек. Бізде егер ата-ана өз баласының бойындағы қандай да бір ауытқуларды байқап көмек сұрай қалған жағдайда, олармен жұмыс жасау орта есеппен 2-3 жастан басталады. Статистикаға сүйенсек, қазір елімізде 150 мыңға жуық ерекше бала ерте араласу және түзетуді қажет етеді. Бірақ біздің дәрігерлер мен мұғалімдер балаларды дұрыс әлеуметтендіру үшін босқа уақыт жоғалтады.

• Егер мұндай балалар дер кезінде көмек алмаса, келешекте мүгедектер тізіміне қосылып, «мүмкіндігі шектеулі бала» атанады, - деп түйіндеді сөзін ҚХП депутаты. – Ал ертеңгі күні бюджеттен оларға мемлекеттік жәрдемақылар мен арнайы білім беру жағдайларын жасауға қаражат бөлінері анық.