Қазақстан Халық партиясының депутаттары қылмыстық теріс қылықтар институтын жоюды ұсынып отыр. Бұл бастаманы Қылмыстық, Қылмыстық іс жүргізу және Қылмыстық-атқару кодекстерін оңтайландыруды талқылау барысында ҚХП фракциясының басшысы Магеррам Магеррамов ұсынды.
– Қылмыстық теріс қылықтар әкімшілік құқық бұзушылық емес, қылмыстық қылмыс та емес, себебі адам сотталған деп есептелмейді, - деп ирониямен атап өтті мәжілісмен. - Оның үстіне ҚК қамауға алу сияқты жазалау шарасын қарастырады. Бірақ бізде тұтқынға алынған үйлер жоқ екенін білеміз және осы уақыт ішінде жаза қолданылған жағдай болған емес деп айтуға болады.
«Қазақстанда мұндай институттың болуы қаншалықты орынды және бейінді ведомстволар бұл жөнінде не ойлайды?» деген сұрақ туындайды.
Әділет министрі Азамат Есқараев бастапқыда бұл институт неғұрлым ауыр құқық бұзушылықтардың алдын алу үшін енгізілгенін, ал бұған қол жеткізілгенін айту қиын екенін хабарлады. Қазір бұл туралы ведомствоаралық жұмыс тобы ойластыруда.
– Егер теориялық тұрғыдан бұл институттан бас тартуға болатынын болжасақ, Қылмыстық іс жүргізу кодексінің жартысын қайта қарау қажет, - деп түсіндірді министр. - Сондықтан бұл мәселе шынымен де өте тұжырымдамалық және жан-жақты зерделеуді талап етеді.
ІІМ вице-министрі Игорь Лепеха бастапқыда құқық қорғау ведомствосы қылмыстық теріс қылықтар институтын енгізуге мүлдем қарсы болғанын еске салды. Теріс қылықтар бойынша қылмыстық процесс тым қоршалып тасталған, тәртіп бұзушыны тез жауапқа тартуға мүмкіндік бермейді және өзін ақтамайды.
– Теріс қылыққа оқталғаны үшін жауапкершілік жоқ, - деп нақтылады вице-министр. - Теріс қылық жасағанды жауапқа тартпайды, себебі ондай жауапкершілік жоқ.
Нәтижесі белгілі, қылмыстық теріс қылықтардың 20% -дан азы ғана соттарға жетеді. Қазір ІІМ сот-құқықтық реформа аясында қылмыстық теріс қылықтарды тергеу рәсімін жеңілдету үшін ұсыныстар әзірлеуде.
– Егер біздің жеңілдету жөніндегі ұсыныстарымыз қолдау тапса, онда бәрін сол күйінде қалдыруға болады, - деп қорытындылады Игорь Лепеха. - Егер олай болмаса, онда ревизия жүргізу керек - әрекеттердің бір бөлігін онша ауыр емес қылмыстар санатына ауыстыру керек, ал бір бөлігін - Әкімшілік кодекске қайтару керек.
@halyk_partiyasy
